Isoleren is voor sommigen van levensbelang, voor anderen totaal niet. Hoe isoleer je nou een camper? We hebben geprobeerd er een logisch verhaal van te maken, zodat het ook voor jou een stuk duidelijker wordt hoe je jouw camper goed isoleert. Er zijn twee vormen van isoleren, isoleren tegen geluid bespraken we eerder al. Nu gaan we in op isoleren tegen warmte of kou ofwel thermisch isoleren. We gaan in op de verschillende isolatiematerialen waarmee je een camper thermisch kunt isoleren en belangrijker; hoe je ze kunt vergelijken. We hebben de meest gebruikelijke isolatiematerialen voor een camper overzichtelijk in een schema naast elkaar gezet, zodat je zelf het geschikte isolatiemateriaal kunt kiezen op basis van kwaliteit en prijs.
Thermische isolatie heeft als doel om de kou of warmte buiten te houden, waardoor je het binnen in de camper op een aangename temperatuur kan houden (en eventueel geen kachel hoeft te plaatsen). Het is dus zowel effectief voor warme als koude gebieden. Of je ook echt moet isoleren is een vraag die je alleen zelf kunt beantwoorden. Het hangt helemaal af van het gebruik dat jij voor ogen hebt maar het kan geen kwaad om de camper minimaal te isoleren. Zo moeilijk is het niet en eigenlijk vrij logisch om wel te doen. Je maakt tenslotte toch al een frame waarop je de afwerking (schrootjes of platen) op bevestigd. Die ruimte vul je net zo makkelijk op met isolatiemateriaal. Lees nog wel even verder en voorkom veelgemaakte fouten!
“In Nieuw-Zeeland reden we rond zonder isolatie en hebben we warme en koudere temperaturen meegemaakt. Voor die zes maanden was dat prima te doen. Bij deze bouw was dit geen optie. We willen het hele jaar gebruik kunnen maken van Brutus en verwachten verschillende klimaten tegen te komen. Daarom is Brutus rondom met 40 millimeter geïsoleerd. Je kunt dus wel zonder isolatie, zeker als je de camper vooral voor vakanties gebruikt en niet voor lange tijd onder het vriespunt verblijft. Onthoud wel dat je op extreem warme dagen beperkt wordt. Maar sta je lekker op een camping of zit je buiten aan het water dan is het vaak prima te doen.“
Een van de eerste dingen die goed zijn om te weten als het om isolatiemateriaal gaat is de manier waarop je verschillend materiaal met elkaar kunt vergelijken. Er is namelijk een waarde, de R-waarde, die de thermische weerstand uitdrukt. Hoe hoger deze waarde is, hoe beter het materiaal isoleert. Hoe lager deze waarde is, hoe sneller de kou of warmte er doorheen komt. De R-waarde wordt echter vaak niet vermeld op de verpakking van het isolatiemateriaal, hier gebruiken ze de λ-waarde (Lambda-waarde) voor. De R-waarde is uit te rekenen in combinatie met de dikte van het isolatiemateriaal:
R-waarde = dikte isolatie / λ-waarde. Om jou wat rekenwerk te besparen hebben we in de onderstaande tabel de meest gebruikte isolatiematerialen uiteengezet met daarbij de λ-waardes. Voor de diktes van 10 millimeter en 20 millimeter zijn de R-waardes uitgerekend zodat je de verschillen van thermische weerstand gelijk kunt inzien. Te beginnen met staal en hout zodat je direct ziet waarom het slim is om een stalen bus wel te isoleren.
| Materiaal | λ-waarde (W/mK) | R-waarde Dikte 10mm | R-waarde Dikte 20mm | Prijs |
| Staal | 50.00 | 0.00 | 0.00 | |
| Hout | 0.180 | 0.06 | 0.11 | |
| Piepschuim (EPS) | 0.040 | 0.25 | 0.50 | € |
| Kurk | 0.039 | 0.26 | 0.51 | €€ |
| Schapenwol | 0.037 | 0.27 | 0.54 | €€ |
| Armaflex | 0.037 | 0.27 | 0.54 | €€ |
| XPS | 0.035 | 0.29 | 0.57 | € |
| Glaswol/minerale wol | 0.035 | 0.29 | 0.57 | € |
| Gespoten PUR | 0.030 | 0.33 | 0.67 | €€€ |
| X-trem | 0.027 | 0.37 | 0.74 | €€ |
| PIR platen | 0.026 | 0.38 | 0.77 | €€ |
| Aerogel | 0.011 | 0.91 | 1.82 | €€€€ |
Je hebt twee wegen om tot een redelijke isolatie te komen, want laten we eerlijk zijn, we gaan het nooit winnen van een goed geïsoleerd huis. Je kunt gaan voor een hogere λ-waarde (Lambda-waarde) en dit materiaal dikker plaatsen. Of kies voor een, vaak duurder, isolatiemateriaal met een lagere λ-waarde zodat je wat extra ruimte bespaart voor de inbouw.
“Onze keuze is gevallen op X-trem. Dit omdat het gemakkelijk te plaatsen en bewerken is en een hogere R-waarde heeft dan het populaire Armaflex, maar in dezelfde prijscategorie zit. Ons dak is tijdens de verhoging geïsoleerd met PIR-platen door de carrosseriebouwer. En hoe de isolatie zijn werk doet in de praktijk? Tijdens een koude nacht, buiten temperatuur -7 °C was het in Brutus zonder verwarming 7°C. Een verschil van 14°C. Op warme dagen was het in een normale auto 50°C, Brutus bleef zonder al te veel moeite steady op 29°C.”
Het ene isolatiemateriaal is het andere niet. Daarom zetten we de belangrijkste voor- en nadelen op een rijtje van de hierboven genoemde materialen. We hebben geen ervaring met alle materialen, dus delen vooral wat we zelf hebben gevonden of gehoord. Het kan zijn dat we enkel de negatieve (of positieve) verhalen hebben gevonden. Duik er dan ook zeker dieper in als het isolatiemateriaal van jouw voorkeur hier niet goed uitkomt of deel je eigen ervaring in de comments.
Piepschuim (EPS)
Voordelen: Goedkoop, Makkelijk te bewerken, Ongevoelig voor vocht, Lichtgewicht.
Nadelen: Milieuonvriendelijk, Niet brandveilig, Niet flexibel, Kan gaan rotten door vocht.
Kurk
Voordelen: 100% natuurlijk, Makkelijk te bewerken, Irriteert niet, Brandwerend, Geluidsisolerend.
Nadelen: Uiteenlopende verhalen over omgang vocht, Prijzig, Minder flexibel.
Schapenwol
Voordelen: 100% natuurlijk, Vochtregulerend, Brandwerend, Geluiddempend.
Nadelen: Zou kunnen verzakken, Kan vocht opnemen of vasthouden, Mogelijke schimmelvorming, Luchtbrug & dampscherm nodig, Kan ongedierte aantrekken.
Armaflex
Voordelen: Flexibel, Zelfklevend, Vochtwerend, Lichtgewicht, Aanbrengen direct op staal, Verschillende diktes.
Nadelen: Oppervlakte materiaal beschadigd snel, Aanbrengen kost veel tijd, Moeilijk te verwijderen, Weinig ruimte voor fouten doordat het direct wordt opgeplakt.
XPS
Voordelen: Druk vast (beloopbaar), Vochtbestendig, Lichtgewicht, Recyclebaar.
Nadelen: Brandbaar, Milieuonvriendelijk, Niet flexibel.
Glaswol/minerale wol
Voordelen: Flexibel, Brandveilig, Makkelijk te bewerken.
Nadelen: Kan zorgen voor irritaties aan huid, ogen en luchtwegen, Kan vocht vasthouden, Schimmelvorming mogelijk, Dampscherm nodig.
Gespoten PUR
Voordelen: Vochtbestendig en waterafstotend, Aanbrengen direct op staal, Geluidsdemping, Brandwerend.
Nadelen: Chemisch product, Lastig/niet te verwijderen.
X-trem
Voordelen: Flexibel, Zelfklevend (optie), Vochtwerend, Lichtgewicht, Aanbrengen direct op staal, Verschillende diktes.
Nadelen: Niet brandbestendig (smelt), Dampscherm nodig, Niet alle lijm werkt voor dit product.
PIR platen
Voordelen: Vochtbestendig, Vaak geen dampscherm nodig, Lichtgewicht, Brandvertragend, Goed te plaatsen op de vloer.
Nadelen: Niet buigbaar, Chemisch product, Lastig recyclebaar.
Aerogel
Voordelen: Beste isolatiewaarde, Weinig dikte nodig, Geluidsisolerend, Waterafstotend maar dampdoorlatend, Aanbrengen direct op staal, Flexibel.
Nadelen: Erg prijzig.
