Het klinkt misschien gek om hiermee te beginnen. Maar ga eerst bij jezelf na of je daadwerkelijk een omvormer nodig hebt in je elektra set-up. Goede omvormers zijn namelijk relatief duur, vereisen vaak een serieuze accucapaciteit en zijn met een beetje speurwerk snel overbodig. Eerst even terugpakken op wat een omvormer doet. Een omvormer (vaak wordt ook de Engelse benaming inverter gebruikt) maakt van een bepaalde elektrische spanning (voltage) een andere elektrische spanning. Zo kan je van 12 volt naar 220 volt, van 24 volt naar 220 volt, van 24 volt naar 12 volt of juist allemaal andersom. Een omvormer is de enige manier om elektrische apparaten met een normale stekker te gebruiken. En hier zit vaak de verwarring.
Het grote nadeel van een omvormer in de camper
Veel elektrische apparaten hebben geen 220 volt nodig om te kunnen werken. Maar aangezien dat in een huis de standaard is, worden elektrische apparaten geleverd met een normale stekker geschikt voor 220 volt. In die stekker zit een kleine omvormer verwerkt, waardoor de elektrische spanning voor het apparaat niet te hoog is. Telefoonopladers maken bijvoorbeeld 5 volt van de aangeleverde 220 volt, laptopopladers zitten vaak rond de 15 volt.
Daar komt direct het nadeel van omvormers om de hoek kijken. Het omvormen van stroom, verbruikt ook stroom. Er komt namelijk warmte (energie) vrij. Hoewel omvormers tegenwoordig steeds energiezuiniger zijn, ontkom je niet aan een verlies. Vaak gaat er 10% tot 20% aan energie verloren. Als je vervolgens een oplader gebruikt die de 220 volt ook weer omvormt tot de gewenste spanning van het apparaat dan gaat ook hier weer energie verloren. Bij een dergelijk gebruik van een omvormer verlies je al snel 30% tot 40% van de energie aan warmte. Anders gezegd, een telefoon of laptop opladen kost 30% tot 40% meer energie dan wanneer deze direct via 12 volt opgeladen wordt.
Let op: check altijd of de omvormers niet te warm worden. Slechte omvormers of van inferieure merken kunnen behoorlijk warm worden (en dus brandgevaarlijk).
Heb je wel echt een omvormer nodig, of kan je ook op andere manieren opladen?
Juist om deze reden is de vraag dan ook waarom is een omvormer nodig? Telefoons kunnen ook via een 12 volt USB-lader worden opgeladen. Voor de meeste laptops zijn ook 12 volt autoladers beschikbaar, die werken via de bekende sigarettenaanstekerplug. Voor alledaagse elektrische apparaten is een omvormer vaak overbodig. Ofwel omdat er een universele 12 volt lader beschikbaar is, of omdat deze direct via USB geladen kan worden.
Helaas geldt dat niet voor alle apparaten. Het opladen van sommige camera of drone accu’s werken enkel middels 220 volt. Of huishoudelijke apparaten zoals waterkokers, koffiezetapparaten, blenders, staafmixers of een normale compressiekoelkast. Als je wilt verwarmen of koken op elektriciteit dan is een omvormer ook altijd een vereiste. Aangezien deze producten simpelweg niet werken op 12 volt of 24 volt.
Alles over zelf een camper bouwen?
Ben je zelf een camper aan het bouwen of moet het hele proces nog beginnen? Dan ga je veel hebben aan ons boek; Je eigen camper inbouwen! In dit boek lees je alles wat je, volgens ons, moet weten voor en tijdens het bouwen van een camper. Je vindt er al ons researchwerk om zelf de juiste afweging te maken tijdens het bouwproces. Zo hoef je zelf de krochten van het internet niet meer af om te zoeken naar tips of informatie en hoef je verschillende bronnen niet meer met elkaar te vergelijken. Dus waar wacht je nog op? Bekijk en bestel het boek (beschikbaar als eBook of Paperback).
Capaciteit van de omvormer bepalen
Dus als je nu nog steeds zegt “ja ik heb een omvormer nodig” dan wordt het tijd om de apparaten die er aangesloten gaan worden in kaart te brengen. Hierbij is vooral de gebruikte wattage (W) relevant. De uiteindelijke omvormer moet de (piek)wattage van het zwaarste apparaat aankunnen en hou ook rekening met apparaten die tegelijkertijd gebruikt gaan worden. Tel in dat laatste geval de wattages op en zoek een omvormer die minimaal dat totale wattage aankan. Zoals je snel genoeg gaat zien, er kan flink bespaard worden op minder sterke omvormers.
Het verschil tussen de gemodificeerde sinus omvormer en de zuivere sinus omvormer
Er zijn twee type omvormers op de markt, de gemodificeerde sinus omvormer (goedkoper) en de zuivere sinus omvormer (duurder). Het verschil zit in de constantheid van de output (220 V). Het is te technisch om precies het verschil uit te leggen (meer info hier), maar in Jip-en-Janneke taal kunnen we zeggen dat de gemodificeerde sinus omvormer energie blokkerig afgeeft, waardoor spanningswisselingen te groot zijn voor een deel van de elektrische apparaten. Apparaten kunnen door die spanningswisselingen de stroom niet goed verwerken en raken uiteindelijk beschadigd. Vooral apparaten met een elektrische motor, accu-opladers en tv’s ondervinden hier problemen mee (wil je hier meer over weten zoek dan op ‘blokgolf wisselspanning’). Bij sommige fabrikanten is het zelfs zo dat de garantie verloopt als het apparaat is opgeladen via een gemodificeerde sinus omvormer.
Een zuivere sinus omvormer is duurder, maar heeft wel een constante gestabiliseerde output (sinus wisselspanning). Dit type omvormers geeft letterlijk eenzelfde spanning zoals thuis uit het stopcontact komt. Hierdoor kunnen alle apparaten er zonder problemen mee gebruikt of opgeladen worden. Ons advies is dan ook om voor zekerheid te kiezen en een zuivere sinus omvormer in te bouwen.
De laatste tips voor een omvormer in de camper
Het kan een goedkopere optie zijn, zeker als je een sterkere omvormer wilt, om een combinatie van acculader en omvormer aan te schaffen. In veel gevallen moet je dan namelijk ook een zwaardere acculader inbouwen (omdat je met een grotere accucapaciteit werkt). In de regel is het goedkoper om één goede lader en omvormer combinatie te kopen dan zowel een losse omvormer als losse acculader.
Let op: een deel van de omvormers heeft naast de standaard wattage dat het kan leveren ook nog een piekvermogen. Dit is een piek die het tijdelijk kan leveren, bijvoorbeeld voor extra opstart-stroom bij draaiende onderdelen (zoals een koffiezetapparaat of waterkoker). Dankzij dit piekvermogen is het mogelijk om een kleinere omvormer te gebruiken. Controleer wel altijd in de technische specificaties van de apparatuur of het basisvermogen van de omvormer voldoende is na de piek.
2 reacties
Joost
Een goede set met panelen en elektrische componenten kost zo 6000 euro. Aangezien wij meest op minicampings staan is al deze elektrische zooi overbodig. In het wild gebruiken we gas en laden de smartphone met accupack en kleine a4 cellen. Ingezet is het allemaal geldklopperij en gaat het brandgevaar sterk omhoog. Koffie zetten doen we met de fluitketel en gas.
Geen heetlopende omvormers en hete zware accu,s in de camper waar je ook nog slaapt. We kamperen ook nog.
Lars
Iedereen gebruikt zijn camper anders, en moet inderdaad vooral nadenken over wat nodig is en overbodig. Maar €6.000,- voor een elektra set-up is wel erg ruim genomen. Voor die prijs kan je waarschijnlijk elektrisch koken en een dikke airco draaien. We hebben een uitgebreid overzicht opgesteld van de kosten van een camper bouwen en voor €750,- heb je al een redelijke elektra set-up. Uiteraard kan je all-out gaan en kan je richting de €6.000,- of meer maar dat is voor de meeste mensen echt niet nodig. Zelf erg blij met ons zonnepaneel op de camper, accu set-up en Multiplus acculader & omvormer. Zelfs met dat alles gebruiken we nog steeds een percolator voor koffie 😉