In het tweede jaar van onze reis kwamen we een Pools gezin tegen. Het klikte direct super goed. Zes weken trokken we samen door Italië, van Sicilië tot de Cinque Terre dorpjes. Het jaar daarop huurden onze Poolse vrienden een camper in Marokko om ons op te zoeken. Hoewel het contact de laatste jaren wat was verwaterd zat een bezoek aan Polen de hele tijd in ons achterhoofd. Nu is het er eindelijk van gekomen! Net voor Pasen vertrokken we vanuit Nederland. Al snel werd ons vriendelijk toch dringend verzocht haast te maken en er met Pasen te zijn. Hoewel het een kilometervreter wordt, is Pasen in Polen iets wat we best een keer mee willen maken. En we kunnen kort zijn, het was het waard! Dus mocht je ooit in een vergelijkbare positie zijn, of van watergevechten houden (hier zo meer over), kunnen we niet anders dan het aanraden om Pasen in Polen te vieren.
Hoe wordt Pasen gevierd in Polen?
Pasen is een groot en belangrijk feest in Polen, vergelijkbaar met Kerst. Praktisch iedereen is vrij en geniet van het samenzijn met familie en vrienden. Ook neemt Pasen het straatbeeld over, van vele paasdecoraties in winkels, stads- en dorpscentra tot bij de mensen thuis. Niet gek aangezien 90% tot 97% van de bevolking rooms-katholiek is, de helft gaat zelfs nog elke zondag naar de kerk. En met Pasen nog net wat meer. Hier zit dan ook de eerste traditie in verwerkt; het zegenen van het traditionele paasontbijt. In een mandje met wit linnen (święconka) worden brood, ei, worst, water, cake, peper & zout, mierikswortel en soms lam (van suiker) of vlees door kinderen meegenomen naar de kerk om daar te worden gezegend door de pastoor. Bij thuiskomst is dit het eerste wat wordt gegeten, na het uitspreken van gelukwensen voor de aanwezigen.
Wij maken dit gebruik ook mee. Het witte mandje is door de dochter van onze vrienden meegenomen naar de kerk waar de inhoud gezegend is. Op eerste paasdag start het ontbijt dan ook met het pakken van een stukje(s) eten uit het mandje en worden de gelukwensen uitgesproken.
Daarna start het traditionele Poolse paasontbijt: Zurek (soep), witte worst, ham, eieren en mierikswortel. Al staan de tafels volgens ons tegenwoordig ook vol met ander lekkers. Tijdens onze ervaring wel in ieder geval, maar de traditionele onderdelen zijn nog steeds aanwezig. Er is sowieso een kleine verandering gekomen in de manier waarop Polen Pasen viert. Zo zijn eieren schilderen en het zoeken naar chocolade eieren de laatste tijd populair geworden. Naar alle waarschijnlijkheid is dit meegenomen vanuit andere Europese landen.
Let op: winkels en praktisch alle restaurants (op enkele uitzonderingen na) zijn gesloten.
Wij Reizen In
Lars, Dasja & Ninja reizen in Brutus (camper) over de wereld. Na zes maanden Nieuw-Zeeland in een klein omgebouwd busje wisten we het zeker. Reizen met een camper is voor ons dé manier om de wereld te ontdekken! Terug in Nederland kochten we een camper. Sinds 2015 zijn we op ontdekkingsreis door Europa en Marokko.
We laten je graag meegenieten maar helpen je nog liever verder met jouw reisvoorbereiding. Volg onze sociale kanalen, het blog of schrijf je in voor de nieuwsbrief.
Śmigus-dyngus op tweede paasdag (Natte Maandag)
Mocht je nog steeds met dat watergevecht in je hoofd zitten, dan komt hier eindelijk het antwoord! Op tweede paasdag staat water namelijk centraal in Polen. Dit gebruik komt gek genoeg niet vanuit de katholieke kerk maar stamt af van voor het christelijke geloof (heidense geloof). Water zou zorgen voor gezondheid en vruchtbaarheid en symboliseert de vreugde van een nieuw jaar. Aangezien je dat iedereen toewenst, wordt er tijdens Śmigus-dyngus simpel gezegd een groot watergevecht gehouden. Traditioneel gebeurde dit met emmers (of zelfs met bed en al de rivier in), tegenwoordig zijn het voornamelijk waterpistolen waarmee kinderen eropuit trekken.
Het begint van oudsher al in huis, waar vroeger vooral de meisjes het doelwit waren. Er werd al water op ze gegooid terwijl ze nog in bed lagen. Als antwoord daarop stonden vaak al emmers water klaar, om terug te gooien. Tegenwoordig gooit alles en iedereen water naar elkaar. Het is misschien een beetje te vergelijken met de trick-or-treat tijdens Halloween; er wordt op de deur geklopt maar niet voor snoep, zodra je de deur opendoet komt de eerste plens water al naar binnen. Zo ontstaat er voor de deur, maar ook deels in huis een watergevecht met mensen die je gezondheid en vruchtbaarheid wensen. Kinderen lopen met mooi weer dan ook makkelijk de hele ochtend van huis naar huis. Langs bij familie en vrienden om ze zo nat mogelijk te maken.
Onze Śmigus-dyngus ervaring: we sliepen bij onze vrienden thuis en waren voorbereid. We hadden zelfs stiekem een waterpistool naast het bed staan voor het geval dat. Gelukkig werd het al snel “ons” huis tegen de aankloppende kinderen van de buren. Maar toen die leeg waren en wegrenden ging het bij ons binnen verder. Gedurende de ochtend kwamen buren, vrienden en familie langs met waterpistolen, flessen en emmers om Śmigus-dyngus te vieren.
Paasdagen in Polen vergelijkbaar met Nederland
Na het traditionele paasontbijt op eerste paasdag is de rest van de dag eigenlijk vrij vergelijkbaar met Nederland. Met mooi weer trekken mensen eropuit voor een wandeling door het bos of over het strand. Familiebezoek staat uiteraard ook centraal. Śmigus-dyngus blijft meestal ook beperkt tot de ochtend, ook deze middag trekken mensen de natuur in en genieten van hun vrije dag. Afhankelijk van de regio zijn er ook paasmarkten of festiviteiten te vinden. Bijvoorbeeld wedstrijden voor de mooiste palmtakken, tentoonstellingen en optredens van folkloristische groepen.
Wat aan de ene kant ook vergelijkbaar is maar toch anders voelt dan in Nederland is de overvloed aan eten. Misschien is het de Poolse gastvrijheid maar ze willen absoluut niet dat je iets te kort komt. Er staat dan ook altijd wel iets aan eten op tafel (en nog veel meer in de koelkast) en om het uur krijg je de vraag of je niet nog iets anders wilt. Daarnaast heb je ook nog de normale maaltijden waar de hele tafel weer volstaat met lekkers. Je moet dus absoluut niet met Pasen naar Polen gaan als je de intentie hebt om weinig te eten 😉
