Als je een elektraschema voor de camper hebt opgesteld dan is het bepalen van kabeldiktes van belang. De factoren afstand, maximale stroomsterkte (ampère) en spanning (voltage) hebben invloed op de dikte van de bekabeling (draaddoorsnede in mm2).
Waarom moet je hier eigenlijk rekening mee houden? Het gevaar van te dunne bekabeling is dat de stroomsterkte die erdoorheen loopt te veel is en de kabel te warm wordt. Hierdoor kunnen de draden gaan smelten met brand of kortsluiting tot gevolg. De stroom die door een kabel loopt ondervindt weerstand. Hoe langer en dunner de kabel, hoe meer weerstand. De juiste draaddoorsnede wordt ook nog bepaald door het spanningsverlies dat ontstaat door de stroom die door de kabel loopt.
De formule om kabeldikte te berekenen
Berekening: Draaddoorsnede (mm2) = (2 x lengte kabel x aantal ampère x soortelijke weerstand van de kabel) / (max. toelaatbaar spanningsverlies in V)
“Om het veel makkelijker te maken gebruikten wij deze draadcalculator. Je geeft hier de voltage, ampère en aantal meters op en er wordt direct berekend hoe groot de draaddoorsnede moet zijn. Deze draadcalculator houdt rekening met een spanningsverlies van ongeveer 10%. Rond altijd af naar boven voor zekerheid.”
Wil je liever een vuistregel onthouden dan mag je uitgaan van 5 ampère per 1mm2.
Tip: de uitgerekende draaddoorsnede (mm2) geldt zowel voor de rode draad als de zwarte draad. Twijfel je of de kabel wel dik genoeg is? Kies dan voor veiligheid en pak een grotere draaddoorsnede. Het is beter om een te dikke dan een te dunne kabel te plaatsen.
Let op: hou kabels met verschillende voltages (12, 24 of 230) van elkaar gescheiden. Dus plaats deze niet bij elkaar in een kabelgoot.
De juiste zekering bepalen
Het is aan te raden om elk apparaat apart te zekeren. Zo bouw je extra veiligheid in. Het lijkt heel logisch om te kijken naar het verbruik van het apparaat en daar je zekering op af te stemmen maar je dient ook te kijken naar de kabeldikte. Je wilt immers dat de kabels niet te warm worden en dus niet meer dan de maximale ampère door kan voeren. Doordat de draaddoorsnedes zijn afgestemd op de door te voeren stroomsterkte en de lengte kun je nu met de volgende berekening de juiste zekering bepalen.
Ampères (zekering) = (0,6 x standaard diameter) / (2 x lengte kabel x 0,022)
Tip: uit de berekening zullen ongetwijfeld getallen komen met cijfers achter de komma. Kies dan voor de dichtstbijzijnde lagere standaardwaarde*. Zo weet je zeker dat de zekering eerst doorgaat voordat de kabel wordt aangetast en zo voorkom je schade.
*standaardwaardes van zekeringen zijn 1, 2, 3, 4, 5, 7, 5, 10, 15, 20, 25, 30 ,40, 50, 80, 100, 125, 150, 175, 200….
Alles over zelf een camper bouwen?
Ben je zelf een camper aan het bouwen of moet het hele proces nog beginnen? Dan ga je veel hebben aan ons boek; Je eigen camper inbouwen! In dit boek lees je alles wat je, volgens ons, moet weten voor en tijdens het bouwen van een camper. Je vindt er al ons researchwerk om zelf de juiste afweging te maken tijdens het bouwproces. Zo hoef je zelf de krochten van het internet niet meer af om te zoeken naar tips of informatie en hoef je verschillende bronnen niet meer met elkaar te vergelijken. Dus waar wacht je nog op? Bekijk en bestel het boek (beschikbaar als eBook of Paperback).
Welk type kabels gebruiken in een camper
Apparaten die je gaat inbouwen in de camper moeten middels elektriciteitskabels (ook wel draden genoemd) worden aangesloten op de voedingsbron. Er zit een verschil tussen 220 volt kabels en 12 of 24 volt kabels. De kern van een 220 volt kabel bestaat uit massief koper waar de kern van 12-24 volt kabels uit verschillende strengen wordt opgebouwd en veel flexibeler is. De regel is hoe meer strengen (adertjes) in een 12-24 volt kabel hoe beter het is voor de stroomdoorgang.“Uiteindelijk is het aansluiten van de elektra set-up niets meer dan de rode dropveter aan de rode dropveter verbinden, en de zwarte dropveter aan de zwarte dropveter. Natuurlijk zijn de dikte van de kabels van belang, deze moet passen bij de verbruiker en lengte van de kabel, en moet je een goede verbinding maken. Maar met goed vooronderzoek is het aansluiten zo spannend niet meer.”
Kabel kleuren 12-24 volt
Elektra kabels hebben twee doeleinde, de plus (+) levert spanning en stroom, waar de min (-) zorgt voor de massa naar de 'aarde’. Je kunt dit zien als de negatieve stroom die wegvloeit van het apparaat. Hoewel het in theorie helemaal niet uitmaakt welke kleuren kabels je trekt, is het wel makkelijk om hier een standaard voor aan te houden. Zeker als iemand anders op een gegeven moment je bekabeling moet begrijpen. Rood is altijd plus (+) en Zwart is altijd min (-). Praktisch alle apparaten die op 12 volt of 24 volt draaien werken met deze kleurstelling. Ga je met verschillende voltages werken dan is het slim om de kabels te labelen met welk voltage er gebruikt wordt, 12 of 24 volt.Let op: pas op met rode kabels als de stroom niet is afgekoppeld. Er kan kortsluiting ontstaan als deze ergens tegenaan komen. Dit kan leiden tot schade aan de accu(‘s) of het apparaat. De accu’s afkoppelen? Haal altijd eerst de min (-) pool los, daarna pas de plus (+) pool. Bij het koppelen zet je eerste de plus (+) vast, gevolgd door de min (-). Tip: kom je bij onderdelen van het voertuig, zoals de verlichting, maar één draad tegen dan is dit de plus (+) kabel. Het komt vaak voor dat voertuig elektra geen min (-) kabel heeft omdat de carrosserie als min (-) gebruikt wordt.
Kabel kleuren 220 volt
Zoals eerder benoemd worden de kabels voor 220 volt apparatuur anders opgebouwd, ook deze kabels kennen bepaalde kleuren en zijn los te koop maar er zijn ook twee, drie of vijf aderige kabels verkrijgbaar. Er wordt altijd een standaard kleurstelling gebruikt die als volgt werkt:- Bruin - symbool L - Fasedraad zorgt voor stroomtoevoer. Ofwel de plusdraad.
- Blauw - symbool N - Nuldraad zorgt voor afvoer van de stroom. Ofwel de mindraad.
- Zwart - symbool T - Schakeldraad verlengde van de fasedraad na de schakelaar. Komt spanning op te staan als de schakelaar aanstaat.
- Geel/groen - Aardedraad zorgt ervoor dat elektrische apparaten (aangesloten op een stopcontact) direct aarden.
“Voor ons 220 volt circuit hebben wij een YMVK-buitenkabel gebruikt. Deze kabel is vijf aderig en zit in een brandvertragende pvc-buitenmantel. Hierdoor zijn de kabels beschermd en geïsoleerd waardoor we geen extra kabelgoot hoefde te plaatsen.”
4 reacties
R. van Arsen
Dank je voor de formule van de zekering. Als ik de formule zo bekijk en uitreken dan betekent het dat hoe langer de kabel hoe lager de gezekerde waarde en hoe korter de kabel hoe hoger de gezekerde waarde. Is dit logisch en klopt dat wel?
Met vriendelijke groet,
R. van Arsen
Lars
Hey, je hebt ons even aan het twijfelen gebracht. Maar volgens ons klopt de formule wel. De weerstand van de kabel zorgt ervoor dat je in theorie een minder hoge zekering nodig hebt bij een langere kabel. Maar in de praktijk zul je waarschijnlijk zien dat er in het geval van een langere afstand tussen accu’s en stroomverbruiker een dikkere kabel moet komen te liggen. En dit maakt de formule anders.
Want hoe langer de afstand tot de stroomverbruiker, hoe dikker de kabel wordt. Mocht je dus de formule met dezelfde gegevens invullen en alleen de lengte van de kabel aanpassen dan zou dit betekenen dat de stroomverbruiker op het einde van de langste kabel veel minder stroom nodig heeft dan de stroomverbruiker op het einde van de korte kabel. Belangrijk dus om de juiste kabeldikte te achterhalen voor de afstand naar de stroomverbruiker toe om met die gegevens te kijken naar de nodige zekering (uiteraard ook rekening houden met het advies vanuit de fabrikant). Om het nog makkelijker te maken verwijzen we je door naar deze draadcalculator.
M.Pool
Ik vind de aangegeven wijze van berekenen van een zekering onduidelijk. Wat wordt bedoeld met de ‘standaard diameter’? En waar komt de factor 0,022 vandaan?
Wilt u nagaan of de aangegeven formule klopt.
Met vriendelijke groet,
M.Pool
Dasja
Dank voor je vraag M. Pool. Ik zal proberen om de formule te verduidelijken. Om de ampere van de zekering te bepalen bereken je eerst hoe dik en lang de kabel is die naar het apparaat loopt. Als je dat weet dan is de formule van het ampere berekenen voor de zekering in te vullen.
De natuurkundige formule is als volgt opgesteld: maximale stroomsterkte = (diameter van de kabel in mm2 x aanvaardbaar spanningsverlies)/(2 x lengte van de kabel x soortelijke weerstand kabel)
In de formule die we bovenstaand hebben staan is de ‘standaard diameter’ de dikte van de kabel in mm2. Voor het aanvaardbare spanningsverlies wordt over het algemeen 5% genomen. Op 12V is dat 0,6V, dit is de 0,6 in de berekening.
De soortelijke weerstand verschilt per materiaal (hier vind je een overzicht). De meest gebruikte kabels hebben een koper aluminium legering hier is de soortelijke weerstand 0,022 Ohm. Dus daarom hebben we de 0,022 ingevuld in de formule.
Hopelijk is het zo een stukje duidelijker geworden en kun je zo verder.