IJsland is het op één na grootste eiland binnen Europa maar ligt erg geïsoleerd. De cultuur is gevormd door die isolatie alsook door extreme natuurkrachten. De bevolking is veerkrachtig met sterke familiebanden, tradities zijn belangrijk en de relatie met de natuur is sterk. Hoewel de tradities en gebruiken diepgeworteld zijn is de samenleving modern en vooruitstrevend. IJsland is een opkomend land onder toeristen. Natuurliefhebbers halen hier hun hart op. Maar waar moet jij als toerist rekening mee houden wanneer je IJsland bezoekt? We hebben enkele handvaten opgesteld en beknopte achtergrondinformatie over de IJslandse cultuur waarvan je op de hoogte moet zijn.
Er zijn ruim 320.000 IJslanders waarvan twee derde in Reykjavik woont. De rest heeft zich gevestigd langs de grillige kustlijn en in het zuidwesten, waar een laagvlakte is. Doordat het binnenland van IJsland bestaat uit bergen, gletsjers, rivieren, lavavelden en steen- en grindwoestijnen is het onbewoond.
Het IJslands, de taal die wordt gesproken, is door de Vikingen meegebracht. Door de geïsoleerde ligging en het kleine inwonersaantal is het schriftbeeld en verbuigingssysteem nauwelijks veranderd. Men kan nog steeds redelijk makkelijk originele teksten van de saga's en de Edda lezen. Het IJslands kent geen dialecten het kleine verschil dat er is kan in uitspraakverschillen zitten. Door achtervoegsels in plaats van lidwoorden en een groot aantal van ingewikkelde verbuigingen is de taal erg moeilijk. Het mooie aan de IJslandse taal is dat het zuiver wordt gehouden. Nieuwe begrippen zoals ipod, streamen of downloaden worden aangepast naar bestaande of afgeleide IJslandse begrippen. Zo betekent tölva computer dat weer is afgeleid van tölur dat cijfers betekent.
Tip: De IJslanders waarderen het als je een poging waagt aan de moeilijke taal. Takk (bedankt) en góðan daginn (goedemorgen) zijn woorden waarmee je kan starten. Gelukkig spreekt een groot deel goed Engels.
IJslanders houden van hun land, ze zijn gastvrij en hulpvaardig. Het zijn trotse onafhankelijke eilandbewoners die zichzelf niet als Europeaan bestempelen.
Binnen een IJslands gezin kan het zomaar zijn dat iedereen een andere achternaam heeft. Dit komt doordat de IJslandse achternamen anders worden opgebouwd dan wij Europeanen gewend zijn, namelijk uit de voornaam van de vader met het achtervoegsel son (zoon) of dóttir (dochter). Na de geboorte van een zoon of dochter nemen de ouders vijf weken de tijd om de baby te leren kennen om zo een passende voornaam te geven. De IJslandse voornamen vinden vaak hun oorsprong in de natuur zoals bijvoorbeeld Björk dat berkje betekent.
Tip: Bezoek je een IJslands huis laat dan je schoenen of laarzen achter in de hal. Het wordt als onbeschoft ervaren om met schoenen naar binnen te wandelen.
Trollen, kabouters, elfen, reuzen en geesten zijn niet alleen verhalen of sprookjes, in IJsland behoren zij tot de realiteit. Deze onzichtbare bewoners worden het huldafólk genoemd. Je hoeft je dan ook niet te schamen wanneer er een bezoek wordt gebracht aan een spákona (waarzegster). Oude boerderijen zijn bewoond door kwade geesten, in de meren leven monsters en de grotten zijn het huis voor de reuzen. Veel IJslandse tuinen hebben houten elfenhuisjes die toegang geven tot een elfensteen.
De leef standaard van IJsland ligt hoog. Het is niet ongebruikelijk dat de IJslanders meerdere banen hebben om zo te voldoen aan die standaard. Mede hierdoor staan IJslanders bekend om hun harde werk mentaliteit.
Opmerkelijk: Wist je dat IJsland bijna geen criminaliteit kent? Zelfs de politie draagt geen wapen binnen de standaarduitrusting. Nog een voorbeeld, het is heel normaal wanneer ouders met vrienden in een café zitten bij te kletsen dat de kinderwagen met een slapend kind buiten blijft staan. Via het raam houden de ouders een oogje in het zeil terwijl het kind lekker doorslaapt in de gezonde buitenlucht.
Waar in Nederland sinds een tijdje de baarden weer hip zijn is het baardengehalte in IJsland al jaren hoog. Jonge en oude mannen dragen volle, Vikingachtige baarden en snorren. Misschien dat het in de winter net een beetje extra warmte biedt? Maar waar de baarden huid verhullen is over het algemeen naaktheid in IJsland heel normaal. Voor veel nationaliteiten is het ongewoon om gezamenlijk naakt te douchen voordat je het zwembad ingaat maar in IJsland is dat heel gewoon. Ook houden ze er van om lekker naakt de hot springs in te gaan of de zee in te springen.
